Ekklesia Leiden
Liturgische schikkingen 1e halfjaar 23
18 juni 2023: Bloemen zijn als de hand op de schouder (vrij naar ps. 131)
Serie: Psalmen
Thema: Psalm 131: ‘Stil in de arm van de ander’
Voorganger: Rien Wattel
Liturg: Japke van Malde
Liturgische schikking, foto, floriografie en beheer webpagina:
Monique van der Gaag
Floriografie:
De gele hand in de huishoudhandschoen symboliseert de hand op onze schouder uit psalm 131. De zonnebloem draait zich steeds naar de zon zoals de gelovige zich op God richt. Groen Appeltjesblad draagt de kleur van de hoop. Tweekleurige roodwitte Harlequin-trosroosjes zijn allemaal verschillend. Rode roos staat voor liefde en witte roos voor onschuld (zoals een kind). Symbool voor een heel bijzonder en uniek persoon (zoals wij allemaal in de ogen van God) staat een blauwe roos. Witte Lysianthus staat voor onschuld. De lichtgroene bloemetjes komen van de Vrouwenmantel of kindje-op-moeders-schoot.
Uit de liturgie:
Jij bent voor mij het licht van de liefde, de hand op mijn schouder. (…) Hartslag die klopt .[1] ‘Ubi caritas et amor, ubi caritas deus ubi est’, waarvan de vertaling is: Waar een warm hart is en liefde, daar is God.[2]
Alles verwachten van Hem, nu en in eeuwigheid.[3] Een pelgrimslied[4] van David (…) Als een kind, (…) stil op de arm van zijn moeder.[5] Hoop is ergens voor werken omdat het goed is, de zekerheid dat iets zinvol is. (…) Hoop is in beweging komen. (…) Hoop krijg je door vrijwilligerswerk te gaan doen.[6]
——
[1] Lied: ‘Geef mij een mens’ (t. S. de Vries, m. A. Oomen).
[2] Lied: ‘Ubi cartitas et amor, Deus ibi est’ (t. Taizė, m. J. Berthier).
[3] Psalm 131 uit Vijftig psalmen, Huub Oosterhuis en Michel van der Plas.
[4] Deze psalm tekent de ideale gemoedstoestand van een pelgrim voor het aangezicht van God. Bron: liturgie.nu/.
[5] Psalm 131, vers 1 en 2 – NBV.
[6] Slottekst: Tekstcollage van Vaclav Havel en Ricky Koole (middendeel; uit de Lentedienst-zonder-god 2023) – als ‘signalement’ van die mens uit Psalm 131.
Creatief en duurzaam hergebruik:
De rode, ronde dienbladen waren van een bepaald biermerk en komen van de Weggeeftafel in Oegstgeest, een initiatief van Hester Scheltens.
Liturgische schikkingen van andere vieringen, allemaal verzorgd door Monique van der Gaag, kunt U op onderstaande pagina’s vinden.
4 juni 2023: Als een boom, die bloemen en fruit draagt - Psalm 1
Serie: Psalmen
Thema: Psalm 1 thema: ‘Gelukkig de mens die niet…’
Voorganger / liturg: Japke van Malde
Liturgische schikking, foto, floriografie en beheer webpagina:
Monique van der Gaag
Floriografie:
Zodra de vruchten aan de voet van de boom opgepeuzeld zijn, wordt een beekje van stromend water zichtbaar, waarin men zich kan spiegelen. De Drakenboom of Geluksbamboe zuivert de lucht en staat symbool voor veel geluk en een rijk, eervol leven vol gezondheid.
Rondom de boom bloeien rozen in rood, roze en oranje als teken van liefde. Ook Pioenroos staat voor rijkdom, overvloed en eeuwige liefde. Kersenbloesem is het symbool voor een nieuw begin en de kers is de vrucht. Appelbloesem levert deze keer een prachtige roodglanzende appel op, die we kennen als een appeltje voor de dorst, als het symbool voor roem én van de Boom van Goed en Kwaad. Witte druiven als vruchten van de wijnstok zijn lichtgroen van kleur.
Zodra de groene, platte, ronde zaaddozen van de Judaspenning wit en doorzichtig worden, lijken ze op de zilverlingen, die Judas kreeg voor zijn verraad. De symboliek van de rode klaproos is troost. De kleine blauwe bolletjes van de Juffertjes-in-‘t-Groen ofwel Duivel-in-een-struik (devil in the bush) kregen hun naam door het kopvormige uiterlijk van de zaaddozen, die aan de bovenkant stekels hebben die op ‘hoorns’ lijken.
De symbolische betekenis van de avocado is liefde (vooral als het er twee zijn), welvaart en gezondheid. Het eten van deze vrucht staat voor een gelukkig leven. Amandelbomen laten op het eind van de winter al bloesem zien in Israël en kregen als symboliek ‘Bijbels wonder’ mee. Pas op het eind van de zomer verschijnen de amandelen, waardoor de amandel ook symbool is voor geduld. Klimopblad is het teken van trouw en is nauwelijks zichtbaar tussen de bloemen. Maar het is er wel!
Uit de liturgie:
Hij zal zijn als een boom, herplant aan waterstromen, die zijn vrucht op zijn tijd geven zal, (…) al wat hij doet, zal hem gelukken.[1]
Goed is dat je niet doet wat slecht is.[2]
Staan in winterlicht twee bomen, stram gelaten, kaal wanhopig. (…) grijpt de ander met zijn wortels in nog onderaardser donker naar nog dieper waterstromen.[3] Ach geef mij adem in de nacht en maak mij van beklemming vrij.[4] Verlos ons van het kwade.[5]
Geef een nieuw begin.[6] Woord dat trouw blijft.[7] Open uw hart, ontferm U over ons (…) Uw grote liefde (…) en mensen niet meer sterven van de honger (…) vrucht der wijnstok.[8]
—–
[1] Psalm 1 (Naardense vertaling).
[2] Lied: ‘Goed is dat je niet doet dat slecht is’ – Ps 1 vrij (t. H. Oosterhuis, m. A. Oomen).
[3] Lied: ‘Staan in winterlicht’ t. H. Oosterhuis, m. A. Oomen).
[4] ‘Verhoor mij’ (t. A. de Roode, m. C. Norton).
[5] Uit het Onze Vader.
[6] Tafelgebed: ‘Gezegend Gij in uw verborgenheid’.
[7] Lied: ‘Die chaos schiep tot mensenland’ (t. H. Oosterhhuis, m. A. Oomen).
[8] Tafelgebed: ‘Gezegend Gij in uw verborgenheid’.
Creatief en duurzaam hergebruik:
Deze ondergrond stond al vaker op de liturgische tafel onder andere in de zomer van 2022 als plateau voor een bloementoren bij het Scheppingsverhaal van Annie de Jong en in het najaar van 2022 als lage, blauwwitte Biedermeier bij ‘Jezus in de Islam’ van Henk Schouten. Elke keer kwam de schaal in dank retour.
21 mei 2023: Witte wolken van Liefde
Serie: Paulus in Galaten 3:28.
Thema: Joden en Grieken.
Voorganger: Cor van Bree.
Liturg: Henk Schouten.
Liturgische schikking, foto, floriografie en beheer webpagina:
Monique van der Gaag.
Floriografie:
Wit is de liturgische kleur op de zondag na Hemelvaartsdag. Groen is een neutrale kleur én de kleur van de hoop. Het hart op de voorgrond bestaat uit het lange blad van de blauwe Iris[1]. De Iris bloeit in de meimaand en staat symbool voor wijsheid, kracht, koningschap, vertrouwen, hoop, zuiverheid, grootsheid, licht en welsprekendheid.
In beide beugelflessen staat een wolk van Fluitenkruid[2] dat als ‘Hollands kant’[3] met witte schermbloemen in de berm groeit. Ook de klimhortensia draagt witte schermbloemen. Hortensia staat voor dankbaarheid.
——
[1] Blauwe Iris en Klimhortensia via zelfpluk uit de tuin van Monique van der Gaag.
[2] Via wildpluk in het mooie dorp Oegstgeest.
[3] Jac. P. Thijsse bedacht deze poëtische benaming.
Uit de liturgie:
Wees hier aanwezig (…) God in ons midden. (…) Alles voor allen.[1] U bent allen één in Christus Jezus[2]: in Christus is noch Jood noch Griek.[3]
Er zou van godswege komen een koning! Om orde te stellen op zaken: (…) mensenrechten gewaarborgd.[4]
Dit is wat blijft: geloof, hoop en liefde, deze drie, maar de grootste daarvan is de liefde.[5]
——–
[1] Openingslied: ‘Wees hier aanwezig’ (t. H. Oosterhuis, m. T. Löwenthal).
[2] Galaten 3:28.
[3] Inleiding op het thema door de voorganger en/of de liturg.
[4] Lied: ‘Er zou van godswege – Psalm 72’ (t. H. Oosterhuis, m. A. Oomen).
[5] 1 Cor. 13-13.
Creatief en duurzaam hergebruik:
De beugelflessen komen van de SOEK, Stichting Oegstgeester Kringloop en Sixtien’s Ratatouille om de hoek bij de Leidse Hooglandse Kerk.
14 mei 2023: Muziekgevende, zwevende gieter met hemelse bloemen
Serie: Paulus in Galaten 3:28.
Thema: Noch man noch vrouw.
Voorganger: Jan Berkvens.
Liturg: Rinske Boersma
Liturgische schikking, foto, floriografie en beheer webpagina:
Monique van der Gaag.
Floriografie:
De liturgische kleur is nog steeds wit op deze vijfde zondag na Pasen. De witte roos staat voor liefde net zoals de witte Kalanchoë.
Uit de hemel komt een gieter, beplakt met oude, vertrouwde bladmuziek, die bloemenwater schenkt. Twee snelle muzieknoten in groen en wit verschijnen op de notenbalk. Ze zijn met elkaar verbonden. Mannen zingen misschien een toontje lager.[1] En vrouwen een toontje hoger? In een symfonie of harmonisch muziekstuk doen álle noten ertoe.
De groene driehoekjes van Appeltjesblad op de witte muzieknoot zijn een verwijzing naar de roze driehoek, het symbool van de homobeweging. Witte chrysantjes op beide muzieknoten én in het bloemenwater symboliseren loyaliteit en eerlijkheid. Misschien trouw blijven aan jezelf, aan wie je bent?
—–
[1] Spreekwoord: minder opscheppen, een minder grote mond hebben.
Uit de liturgie:
‘Je doet iets voor de samenleving als je de mensen muziek geeft en ze muziek laat horen. Als vrouw, als man, als homo of als hetero. Wat maakt dat in vredesnaam uit.’[2] ‘Bevrijding ontstaat uiteindelijk vanuit compassie, niet vanuit nog meer geweld.’[3] Gij kleedt de bloemen op het veld (…) Uw liefde heeft het voortgebracht.[4] Er zijn geen (…) mannen of vrouwen – u bent allen één in Christus Jezus.[5]
——
[2] Slottekst: Frieda Belinfante, uit ‘Een schitterend vergeten leven’ (2015).
[3] Openingstekst: Saskia Diesing, filmmaakster.
[4] Lied: ‘Zolang er mensen zijn op aarde’ Matt. 6: 26-30 (t. ‘H. Oosterhuis, m. T. de Marez Oyens).
[5] Galaten 3: 28.
Creatief en duurzaam hergebruik: Gietertje afkomstig van Lidy van der Spek, textielkunstenares, die ‘schildert’ met naald en draad. Ondergrond: via het grofvuil.
7 mei 2023: Vrede en vrijheid met 160 tinten bruin
Serie: Paulus in Galaten 3:28.
Thema: Slaaf of vrije – Onesimus.
Voorganger: Henk Schouten
Liturgische schikking, foto, floriografie en beheer webpagina:
Monique van der Gaag.
Floriografie:
De liturgische kleur is wit en de roos het symbool van liefde. Zowel de duif als de olijftak[1] zijn voor de Grieken het symbool voor de vrede. De Davidster is het symbool van het jodendom. Flesjes in donkere kleuren en flesjes in bruin inpakpapier symboliseren de ‘160 tinten bruin’, de naam van het kunstzinnige (afstudeer)project van Wim Kuin met als doel bezinning en bewustwording rondom het slavernijverleden. Groen is de kleur van de hoop. Klimopblad symboliseert trouw, omdat deze plant zich met hechtwortels overal aan vasthoudt. De Spaanse Margriet houdt van de zon en opent alleen dan haar bloemblaadjes. De bloem staat voor al het goede in de wereld. Ondanks de pijn en het puin blijven er bloemen bloeien. De Spaanse Margriet is de bloem van zuiverheid en onschuld. Ook wit is de kleur van de onschuld. Goud is de kleur van de zon en de zon symboliseert God. Is het toeval dat de vredesduif op de brokstukken in de zon van puur goud lijkt?
—–
[1] Olijftakken afkomstig uit de tuin van Desirée van Keulen.
Uit de liturgie:
En weer zullen slaven (…) om bevrijding schreeuwen.[1] Hij/Zij zal onze voeten richten op de weg van de vrede.[2]
Er zijn geen Joden of Grieken meer, slaven of vrijen, (…) u bent allen één in Christus Jezus.[3] (…) Rondom zijn voeten grafstenen, puin. (…) Ik zag ons aan één tafel (…) zonder schele ogen, knechten en heren (…) En allen dronken uit één zelfde beker.[4]
Uw liefde heeft mij veel vreugde en troost gegeven.[5] Zend uw licht en uw trouw.[6]
Ik voel me slaaf van mijn verleden.[7]
Zolang er pijn is, moeten er verhalen worden verteld, ervaringen verbeeld, liederen gezongen, woorden gestameld… Alleen dan kan de pijn afnemen, door generaties heen minder pijnlijk worden.[8]
Creatief en duurzaam hergebruik: Alle flesjes komen van de Weggeeftafel in Oegstgeest. De drie glazen jampotjes met hun bruine en groene verpakking komen van Mieke Bakker. Sixtien’s Ratatouille om de hoek bij de Hooglandse Kerk schonk de twee duifjes.
—–
[1] Lied: ‘Uittochtlied’ (t. H. Oosterhuis, m. A. Oomen).
[2] Lied: ‘Lied van Zacharias’ Luc 1: 77-79 t. ‘H. Oosterhuis, m. A. Oomen).
[3] Galaten 3: 28.
[4] Lied: ‘Lied van Paulus’ (t. ‘H. Oosterhuis, m. A. Oomen).
[5] De brief aan Filemon, vers 7.
[6] Tafelgebed: ‘Zoudt Gij ooit mij beschamen (t. H. Oosterhuis, m. A. Oomen).
[7] Tekstfragment van: Wim Kuin uit: ‘160 tinten bruin’.
[8] Tekstfragment van Desirée van Keulen uit: ‘Wie de pijn heeft mag het zeggen…’
23 april 2023: Bloemenwereldbol met anker…
Thema: De dag na Earth Day thema: Van wie is de aarde?
Voorganger: Jan Boersema
Liturg: Japke van Malde.
Liturgische schikking, foto, floriografie en beheer webpagina:
Monique van der Gaag.
Floriografie:
De liturgische kleur is weliswaar wit, maar ‘wie door de regenboog kijkt, ziet dat alles gekleurd is’.[1] Onder het dak van de aarde schuilen zowel bloemen als mensen. Elke wereldbol kreeg vers en gedroogd blad om de werelddelen te verbeelden. Groen blad van klimop symboliseert de vruchtbare landen. Groen is de kleur van hoop en klimop staat voor trouw. Gedroogd laurierblad, teken van het eeuwig leven, werd bruin en symboliseert de woestijnen op onze planeet. Het anker is het symbool van hoop in de drie van ‘geloof, hoop en liefde’. Rozen in roze als teken van tedere liefde. De gele roos staat voor vriendschap. Bloemen zijn een geschenk uit de natuur of van God. Zo ook de bloemen (niet de bessen) van de Hypericum, waar een plantaardig antidepressivum van kan worden gemaakt. Zalmkleurige trosanjertjes en lichtgele anjer zijn familie van de Dianthus, een goddelijke bloem. De distel groeit overal heel gemakkelijk en symboliseert onafhankelijkheid. Maar ook afweer en lijden. Plant-aardig (en dier-lief) ecologisch blauw ‘water’ gaf de gerbera deze aparte kleur.
Uit de liturgie:
Van God is de aarde en die haar bewonen. (…) Hij heeft haar gebouwd op het water en duurzaam verankerd.[2] Wat in stilte bloeit, in de luwte van tuinen.[3] En God zei: “Ik plaats mijn boog in de wolken; die zal het teken zijn van het verbond tussen mij en de aarde”.[4]
Creatief en duurzaam hergebruik:
Het touw komt uit de SOEK, de Stichting Oegstgeester Kringloop. De houten poppetjes uit het Kringloopproject Leiden. De ene lichtgewicht bol is tweedehands en komt van kringloop Sixtien’s Ratatouille om de hoek bij de Hooglandse Kerk. De andere is nieuw (maar geschikt voor hergebruik). Het rode lieveheersbeestje was een geschenk van een goede Sint genaamd Rineke Schwencke. De blauwe niet.
——
[1] Vrij naar K. Schippers.
[2] Lied: ‘Van God is de aarde’ (t. H. Oosterhuis, m. A. Oomen).
[3] Tafelgebed: ‘De tafel der armen’’ (t. H. Oosterhuis, m. A. Oomen).
[4] Genesis 9: 13.
7 april 2023: Goede Vrijdag / Doornenkroon
Thema: Over Lijden Over Leven
Voorganger/ liturg: Ellen Kruyt
Liturgische schikking, foto, floriografie en beheer webpagina:
Monique van der Gaag.
Floriografie:
Na het geselen in opdracht van Pontius Pilatus kreeg Jezus hardhandig een doornenkroon gevlochten van takken van de doornstruik op Zijn hoofd gezet.[1]
Vermoedelijk zijn takken van de Christusdoorn of Zizyphus spina christi gebruikt. Deze struik ontleent zijn naam aan dit drama. Aan de takken bevinden zich vlijmscherpe doornen in de vorm van vishaken. Deze boom groeit niet in Israël, maar zou door de Romeinen naar Jeruzalem zijn overgebracht.[2]
Bloemloze donkerbruine, bijna zwarte takken kersenbloesem vormen het frame waarop de in stukken geknipte groene stelen met doornen van (witte) rozen zijn bevestigd. Kersenbloesem verwijst naar de kostbaarheid van ons leven. Zwart is de liturgische rouwkleur en staat voor verdriet en leegheid.
Paars is het kleed op de achtergrond, want dat is de liturgische kleur op Goede Vrijdag. Paars is als het zwart waar het Licht van Pasen al doorheen schijnt. Groen is de kleur van de hoop.
——-
[1] Matteüs 27-29.
[2] Zie https://www.digibron.nl/viewer/collectie/Digibron/id/tag:RD.nl,20050324:newsml_ada6673102c299828d3426cfe84b6305.
Uit de liturgie:
Hij werd mishandeld, maar verzette zich niet (…) Hij werd verbannen uit het land der levenden. Na het lijden dat hij moest doorstaan, zag hij het licht.[1]
(Hoge stemmen): Wie zou tranen binnenhouden? Als hij dat verdriet aanschouwde van de moeder bij haar kind? (Lage stemmen): Zij zag wat Hij heeft geleden voor het kwaad dat mensen deden, zag de zwepen, zag het slaan.[2]
——-
[1] OT Jesaja 53; 7,11.
[2] Lied: ‘De moeder stond door smart bevangen’ (t. anoniem, 12e eeuw, ‘Stabat Mater dolorosa’ vert. W. Wilmink. m. Mainz 1661).
26 maart 2023: Paarse tulp hulp bij (voor)ouders eren, kralen en spiegels tegen het begeren.
Serie: De tien woorden. Thema: Vijfde en tiende gebod: je zult je ouders eren/ je zult niet begeren.
Voorganger/ liturg: Japke van Malde.
Liturgische schikking, foto, floriografie en beheer webpagina:
Monique van der Gaag.
Floriografie:
De prehistorische mens én onze verre voorouders komen uit Afrika! Ze verspreidden zich over de hele wereld. Maar deze migratie was vrijwillig in tegenstelling tot de gedwongen deportatie in de slaventijd. Op de plantages klonken Afrikaanse trommels: polyritmische muziek, zeg maar ‘arbeidsvitaminen’[1] om het werk vol te houden. In 2023 is het 160 jaar geleden dat de slavernij is afgeschaft.
Het geitenvel op de djembé is voor de helft bedekt met mos als teken van moederliefde. Een snoer van paarse kralen herinnert ons aan de tien woorden of geboden. De ruitvormige spiegeltjes behoren aan de vrouw toe. Tulpen staan symbool voor perfecte liefde net zoals de purperen Scabiosa. De paarse sierui of Allium groeit langzaam en is het teken van geduld en nederigheid. Uit het Grieks komt de naam Anthurium, dat Staartbloem betekent. Het grote hartvormige gekleurde blad is eigenlijk geen bloem, maar een schutblad. De kleine bultjes op de vingervormige stekel in het midden van het blad zijn de echte bloemen. Anthurium staat symbool voor gastvrijheid. Klimop als teken van trouw, daarbij is groen ook de kleur van de hoop. Conifeer is het symbool voor het eeuwig leven, omdat het komt van een boom, die het hele jaar groen blijft. Onze (voor)ouders hebben het eeuwig leven.
—–
[1]Arbeidsvitaminen is de naam van een Nederlands radioprogramma dat van maandag tot en met vrijdag tussen negen en twaalf uur ’s ochtends wordt uitgezonden op NPO Radio 5 en waarbij muziek tijdens het werk te horen is.
Uit de liturgie:
Ander, ouder, iemand in ons verborgen (…) in onze handen klemmen wij wichelroeden, spiegels en zwaarden. (…) En neerdrukt ons droefheid om het gedane, om niet te keren woorden. (…) en doe ons gaan in tranen, maar ongebroken door de nacht van de schepping en houdt ons gaande naar een nieuwe geboorte.[1]
Eer uw vader en uw moeder.[2] Niet begeren zul je (…) ja, al wat van je naaste is![3] Deze woorden (…) draag ze (…) als een snoer.[4]
Wat ik gewild heb/ wat ik gedaan heb, wat mij gedaan werd (…) dit was mijn liefde / Hier ben ik.[5] ‘Wat jou onaangenaam is, doe dat niet aan je medemens. Dat is de hele thora, de rest is uitleg.’[6]
—–
[1] Lied: ‘Jij nog naamloze’ (t. H. Oosterhuis, m. A. Oomen).
[2] Exodus 20: 12 (NBG vertaling 1951).
[3] Exodus 20: 17 (Naardense vertaling).
[4] Lied: ‘Deze woorden’ Deuteronomium 6: 6-9 (t. H. Oosterhuis, m. T. Löwenthal).
[5] Lied: ‘Wat ik gewild heb’ (t. H. Oosterhuis, m. A. Oomen).
[6] Tekst: uit de Talmoed.
Creatief en duurzaam hergebruik:
De paarse kommetjes behoorden tot het voormalige liturgische servies en Johan en Joan van der Weij schonken ze. De mini-djembé is eigen bezit en blijft dat ook.
5 maart 2023: Liefde schenken aan die Ene
Serie: De tien woorden. Thema: Tweede en zevende gebod: geen andere goden/geen overspel.
Voorganger: Karin van den Broeke
Liturgische schikking, foto, floriografie en beheer webpagina:
Monique van der Gaag.
Floriografie:
De liturgische kleur in de Veertigdagentijd is paars, maar een rode roos verwijst in kleur, bloem en symboliek naar de liefde.
Vrouwelijk klimopblad heeft de vorm van een hart en is het symbool van trouw. Laten we liefde schenken aan die Ene, met én zonder hoofdletter…
Dianthus barbatus of Duizendschoon of in de volksmond ‘lievemanneke’ is een goddelijke bloem: ‘Dia’ is God en ‘anthus’ is bloem in het Grieks. Dianthus symboliseert gevoelens van liefde, genegenheid, dankbaarheid en bewondering.
De Viburnum tinus of groenblijvende Sneeuwbal draagt in de winter al verleidelijke kleine witte en roze bloemetjes en is zeer geliefd bij bloemisten als ‘groen’. Ook voor ongedierte is het groen onweerstaanbaar. Dat de liefde van witte vliegjes, bladluizen of kevertjes door de maag gaat is goed te zien aan de gehavende blaadjes.
Paarse Freesia is het symbool van blijvende vriendschap, vertrouwen, onvoorwaardelijke liefde, waardering en trouw. De paarse Anemoontjes symboliseren vergeten liefde, de dood van een geliefde of het verliezen van een geliefde aan iemand anders.
Uit de liturgie:
De economie van het hart – de complexe mix van verlangens die een mensenleven sturing geeft. (…) Denken, voelen en handelen zijn geworteld in verlangen. (…) Toch kan Godsverlangen wel worden gevoed. Woord en sacrament, lied en gebed, kerkelijke architectuur en liturgische kalenders.[1] (…)
Het hart dat ontvangt zij gezegend. (…) Gij onze enige ware.[2] Gij zijt mijn God.[3] Keer ons toe naar elkaar.[4] Mijn zusje, mijn geliefde, mijn verre vriend. Mijn hart is aan.[5]
Vereer naast Mij geen andere goden. (…) Want Ik, de HEER, uw God, duld geen ontrouw (…) Als ze Mij liefhebben en doen wat Ik gebied, bewijs Ik mijn trouw tot in het duizendste geslacht. Pleeg geen overspel. [6]
Creatief en duurzaam hergebruik:
De witte schenkkan komt van de Weggeeftafel in Oegstgeest, een initiatief van Hester Scheltens. Het grote stenen kopje is eigen bezit en krijgt een tweede leven als liturgische schikking.
——
[1] Herman Paul in De slag om het hart. Over secularisatie van verlangen.
[2] Lied: ‘Onstilbare tonen’ (t. H. Oosterhuis, m. T. Löwenthal).
[3] Lied: ‘Psalm 42 — gezang’ (t. H. Oosterhuis, m. B. Huijbers).
[4] Lied: ‘Keer U om’ (m. H. Oosterhuis, m. A. Oomen).
[5] Lied: ‘Voordat ik bomen zag’ (t. H. Oosterhuis, m. A. Oomen).
[6] Exodus 20, 3-6 en 14 (NBV21).
19 februari 2023: Bloemen als ogen in luchtlagen?
Thema: Psalm 82: Wie of wat beheerst ons leven?
Voorganger: Mirjam Elbers, liturg: Japke van Malde
Liturgische schikking, foto, floriografie en beheer webpagina: Monique van der Gaag.
Floriografie:
De Magnolia staat voor liefde voor de natuur, trouw en idealisme. In de knoppen is de wit met roze bloem verborgen. We kunnen de bloem nog niet zien, maar we geloven[1] dat die er is.
Op verschillende hoogtes hangen piepkleine glazen vaasjes[2] met mini-gerbera’s als het ware in luchtlagen. Maar gelukkig niet in een vacuüm, niet in het luchtledige, want ze hebben houvast aan de kale takken, zoals wij vaste grond onder onze voeten hebben via ons geloof, onze relatie met God.
De bloemen kijken ons aan met roze en witte wimpers rondom zwarte ogen. De symboliek van de Gerbera is dankbaarheid voor het leven dat ons gegeven is.
——-
[1] Synoniem van geloven in deze betekenis is: denken, aannemen, ervan uitgaan, overtuigd zijn.
[2] Doel: waterdrager. Kenmerk van glas: zeer sterk, maar ook breekbaar. Bijbelse symboliek: de breekbaarheid van het leven.
Uit de liturgie:
Waarom, wanneer uit welke luchtlaag? Uit hoe diep luchtledig werden wij. (…) Dag van vandaag: (…) wie zijn wij: (…) ik en Gij.[1] God staat in de godenvergadering. In het midden der goden houdt hij gericht.[2] Die zegt God te zijn, laat zij tevoorschijn komen. [3]
Wie, wat is ‘God’? Er zijn zoveel goden of godsvoorstellingen, maar de eeuwen door zijn het er eigenlijk twee: de heidense en de bijbelse, de Natuur en de God van Israël. (…)
Waar de natuur als God wordt vereerd, (…) als het gegevene, het bestaande, de natuur het laatste is, dan is er nooit een afstand, een ruimte om tegen de macht of de machthebber op te treden.[4]
De vonken van uw naam zijn ogen in ons hart. In flarden hangt uw woord om onze wereld heen.[5]
——-
[1] Lied: ‘Staan in licht’ (t. H. Oosterhuis, m. A. Oomen). Uitleg over dit dubbellied door Gerard Swüste op https://www.tweeofdriebijeen.nl/staan-in-licht-een-dubbellied/. Het eerste couplet gaat over het mysterie van onze geboorte, onze menswording. Het tweede couplet beschrijft de relatie van de mens met de Eeuwige, de Levende, God.
[2] Psalm 82:1 in vertaling van Mirjam Elbers.
[3] Lied: ‘Die zegt God te zijn’ Exodus 40:38/Markus 10:38 (t. H. Oosterhuis, m. A. Oomen).
[4] Uit deel 15 van verzameld werk van K.H. Miskotte.
[5] Lied: ’Een lied tot Jezus Christus’ (t. H. Oosterhuis, m. J. Tabouret).
Creatief en duurzaam hergebruik:
De kleine vaasjes in de takken van de Magnolia komen van de Weggeeftafel in Oegstgeest, een initiatief van Hester Scheltens. De hoge vaas is eigen bezit en krijgt een tweede leven als liturgische schikking.
12 februari 2023: Regenboogviering, RegenboogHartjes!
Thema: Omarm jezelf. Voorganger: Reinhold Philipp, liturg: Japke van Malde
Liturgische schikking, foto, floriografie en beheer webpagina: Monique van der Gaag
Creatief en duurzaam hergebruik:
De roze schaal is eigen bezit en krijgt een tweede leven als liturgische schikking, de gekleurde hartjes idem.
Floriografie:
Confetti van kleine, glanzende roze hartjes ligt verspreid over de tafel. In de roze schaal staan een rode, een gele en een oranje Kalanchoë als teken van genegenheid en eeuwige liefde. Rood is de kleur van de liefde, geel van de vriendschap en oranje van het enthousiasme. De bloemen bloeien minimaal acht weken lang. RegenboogHartjes verwijzen naar de liefde én naar de regenboog, die symbool staat voor de gehele LHBTI+ -gemeenschap[1]. Wie zoveel liefde geeft, heeft vast een gouden hart!
———
[1] LHBTI staat voor lesbisch, homoseksueel, biseksueel, transgender en interseksueel. De + staat voor diversiteit, geen labels.
Uit de liturgie:
Harrie Jekkers: “Ware liefde, geloof me, begint altijd bij jezelf, (…) want wie van zichzelf houdt, die geeft pas echt iets kostbaars als hij ‘ik houd van jou’ tegen een ander zegt.”[1] Adem, jij die liefde bent.[2] Heb de Heer, uw God, lief met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw verstand. Dat is het grootste en eerste gebod. Het tweede is daaraan gelijk: heb uw naaste lief als uzelf.[3] Gaan we met de zegen van de liefdevolle God in de hoop dat wij een zegen mogen zijn voor elkaar.[4] Liefde houdt ons in het leven.[5]
——-
[1] Uit: Ik hou van mij’ van zanger, schrijver en cabaretier Harrie Jekkers.
[2] Lied: ‘Adem jij die liefde bent’ (m. A. Snitker, m. B. Huijbers).
[3] Matteüs 22:37-39.
[4] Sytze de Vries.
[5] Lied: ’Liefde eenmaal uitgesproken’ (t. S. de Vries, m. J. Stainer).
5 februari 2023: Lantaarns vol lichte bloemen
Liturgische schikking en floriografie: Monique van der Gaag
Creatief en duurzaam hergebruik:
De linker lantaarn is eigen bezit en krijgt een tweede leven als liturgische schikking en de rechter is gekocht bij de SOEK, de Stichting OEgstgeester Kringloop.
Floriografie:
In de beide lantaarns stralen veelkleurige bloemen in helderwit en warm geel naar vier kanten, naar de vier hoeken van de wereld, de vier windstreken, dat wil zeggen: de aarde, de geschapen wereld.[1] De lantaarns bevatten zoveel bloemen, zoveel licht, dat de deksels eraf gaan! Gelukkig hoef je mensen, ‘die goed doen’[2], niet met een lantaarntje te zoeken. Deze hoop is zichtbaar in de kleur groen in Asparagus, Appelblad en Pistachia.
De gele bloemetjes op het kale hout zijn van de Forsythia europaea en staan symbool voor hoge verwachtingen, het afwachten en voor de lentezon.[3] Op bloemschermen lichten de zuiver witte, sterachtige bloempjes van de Allium neapolitanum, Witte Knoflook, Napelse Knoflook of Bruidsuitje op. (Sier)uien weren het kwaad af door de zwavelachtig geur, die vrijkomt als men de steel beschadigt. De madelief-achtige wollige (goede droog)bloemetjes met witte blaadjes en een geel hartje heten Witte Knoop of Prachtrozenkransje (Anaphalis margaritacea ‘Neuschnee’) met als symbolische betekenis ‘nooit ophoudende herinnering’.
Uit de liturgie:
Jezus dan sprak opnieuw tot hen en zei: Ik ben het Licht der wereld; wie Mij volgt, (…) zal het licht van het leven hebben.[4] Soms breekt uw licht in mensen door.[5] Wie de ander liefheeft, blijft in het licht.[6] Eeuwige Levende God als Gij ons hebt gemaakt zoals Gij nacht hebt gemaakt, aarde en deze dag, zegen ons dan met uw licht, met het licht van uw ogen.[7] Jullie zijn het licht in de wereld. Zo moet jullie licht schijnen voor de mensen, opdat ze jullie goede daden zien.[8] Licht dat ons aanstoot in de morgen, voortijdig licht waarin wij staan, licht overdek mij, vuur mij aan, aanhoudend licht dat overwint. Vaderlijk licht, steevaste schouder, draag mij, ik ben jouw kijkend kind. Licht, kind in mij, kijk uit mijn ogen. Veelstemmig licht om aan te horen.[9]
——-
[1] John Baldock, De Symboliek in het Christendom (Den Haag 1993), 134.
[2] Oftewel: ‘Goed is dat je niet doet wat slecht is’ uit het gelijknamige lied naar Ps. 1, vrij (t. H. Oosterhuis, m. A. Oomen).
[3] De bloem is vernoemd naar William Forsyth (1737–1804).
[4] Johannes 8: 12.
[5] Lied: ‘Soms breekt uw licht’ Johannes 1: 5 (t. H. Oosterhuis, m. B. Huijbers).
[6] Johannes 2: 9-10.
[7] Lied: ‘Gij in uw grenzeloos licht’ (t. H. Oosterhuis, m. A. Oomen).
[8] Matheus 5: 14-16.
[9] ‘Lied aan het licht’ (t. H. Oosterhuis, m. A. Oomen).
29 januari 2023: Wit- of bruinbrood des levens?
Liturgische schikking, foto, floriografie en beheer webpagina: Monique van der Gaag.
Creatief en duurzaam hergebruik:
Het bord en de schaal op voet zijn gekocht bij de SOEK, de Stichting OEgstgeester Kringloop.
Floriografie:
Rode rozen zijn een teken van liefde. Op het (ontbijt)bord ligt één sneetje bruinbrood. En op de schaal op voet liggen warempel twee sneden witbrood. De drie sneetjes brood verwijzen naar de Drie-eenheid van drie personen: God de Vader, God de Zoon, en God de Heilige Geest.
Goudgele korenhalmen staan symbool voor ‘het brood des levens’. Goud verwijst naar God. Het groen van conifeer en laurierblad draagt als betekenis eeuwig leven, omdat deze bomen ook in de winter groen blijven. Groen is de kleur van de hoop. Gypskruid is de bloem van de vriendschap en de witte bloemetjes van de Waxflower staan voor blijvende liefde.
Uit de liturgie:
Liefde (…), wijn van liefde, brood des levens. Liefde tegen liefdespijn, vriendschap tegen duizend vrezen. [1]
Manna of brood uit de hemel. [2]
“Ik ben het brood dat leven geeft”, zegt Jezus.
“Wie bij mij komt, zal geen honger meer hebben en wie in mij gelooft, zal nooit meer dorst hebben.” [3]
Ik zal er zijn zoals brood. (…) Iemand die zijn brood deelt met een ander (dus) nemen wij dit brood (…) en zoeken naar elkaar om mens te zijn. [4]
Onze Vader, (…) geef ons heden ons dagelijks brood. [5]
—-
[1] Lied: ‘Boek jij bent geleefd’ (t. H. Oosterhuis, m. A. Oomen).
[2] Johannes 6: 32.
[3] Johannes 6: 35.
[4] Tafelgebed: Toen hebt gij, God die leeft.
[5] Gezongen gebed: Onze Vader.